Russia #1: Russische theegeschiedenis
Met de inval van de Russen en daarmee de annexatie van de Krim, is de Russische Federatie en Poetin in het bijzonder, veel in het nieuws. Ondanks dat menigeen meteen aan de spierballen(taal), wapengekletter, moedertje Rusland en de zoveelste fles wodka denkt, is Rusland op theegebied ook een veel bewogen land. Russen zijn zeer serieus als het op thee aankomt. Ze zijn op zijn minst net zo begaan met thee als de Chinezen, Japanners en de Turken – WOW!
Om de Russische theecultuur te tackelen zal ik de komende weken hierover schrijven. In het eerste gedeelte zal ik in gaan waarom thee zo populair is in Rusland, inclusief een korte geschiedenisles over thee in Rusland. Waarom is thee zóó belangrijk voor de Russen en hoe is dit allemaal begonnen?
Thee is in 1638 AD geïntroduceerd in Rusland
De eerste vermelding van thee in de Russische annalen was toen tsaar Michaël I van Rusland (de eerste Russische tsaar van de 300 jaar regerende Romanov dynastie) een 50 kilo wegend geschenk kreeg van de Mongolen. Thee werd zo´n grote hit bij de tsaar en de Russische elite dat de Russen zelf begonnen met het importeren van thee uit China. Reizen van China naar Rusland was in 1600 een erg lange reis.
Het duurde anderhalf jaar om thee van China naar Rusland te vervoeren
Via de “Grote Siberische Postweg” oftewel de Sibirische Trakt (trakt = weg) vervoerden theehandelaren met kamelen en lange karavanen grote hoeveelheden thee uit China, via Kjachta en Siberië, Moskou in. Volgens de overlevering is in een van deze karavanen Lapsang Souchong ontstaan op basis van de dennenkampvuren.
De aanleg van de Trans-Siberische spoorlijn en de stijgende populariteit van thee
Nadat de Russen de Trans-Siberische spoorlijn in 1880 hadden aangelegd, werd de reisafstand van 18 maanden van een thee karavaan verkort tot ongeveer een week. Hierdoor ontstond een explosieve toename in populariteit onder de arbeidersklasse. In 1915 was de Russische import zover gestegen dat Rusland inmiddels meer dan 70.000 kilo thee importeerde, goed voor ongeveer 65% van China´s totale thee export.
Waarom Russen van thee houden
Het simpele antwoord, omdat het zo verrekte koud is in Rusland. Hierboven op komt de relatief geïsoleerde ligging van het land en dat thee lang houdbaar is. Deze factoren tesamen maakt het dat thee een van de weinige populair warme dranken in Rusland.
Belangrijker, thee bevat voeding
Als we kijken naar het gemiddelde Russische dieet uit 1800 dan ontbeert het voornamelijk aan één ding, groene groentes. De Russische keuken bestaat voornamelijk uit vis, granen, kool en aardappelen. Salades worden pas in 1900 ontdekt. Hierdoor wordt er algemeen aangenomen dat de Russen veel thee dronken als toevoeging op het gebrek van groene groentes.
Ten slotte, alle hippe mensen dronken thee
Zoals met zoveel trends, een belangrijke reden waarom thee zo populair werd is doordat veel invloedrijke Russen thee dronken. In het begin waren alleen de hogere klasse en de elite in staat om van thee te kunnen genieten door de hoge prijs. Toen de prijzen zakten werd thee populair onder de intellectuelen in Rusland – de Intelligentsia. Tijdens de Sovjet periode was thee een van de luxeproducten die toegankelijk werd gemaakt voor de gemiddelde arbeider uit de arbeidersklasse. Thee heeft in de tussentijd niets aan haar populariteit verloren. Het is zelfs zo populair dat in Russische gevangenissen thee vaak geldt als de officieuze valuta.
Volgende week: essentiële aspecten van Russische thee
82% van de Russen drinken thee. Dit maakt de Russen een van de grootste theecosumerende landen in de wereld. Veel hiervan heeft te maken met geschiedenis, het klimaat en populaire trends. Thee is ook populair geworden doordat het zo verdomde goed smaakt. Volgende week ga ik dieper in op hoe Russische thee wordt gemaakt.