Keuzehulp voor Darjeeling thee

Darjeeling, de Champagne onder de theesoorten, is een type (zwarte) thee met een zeer grote bekendheid. Zelfs mensen die geen of weinig thee drinken hebben er wel eens van gehoord. Darjeeling thee is dan ook wel in elke theetuin of theewinkel te vinden.

Dat de naam bekend is wil natuurlijk nog niets zeggen over verdere kennis. Als het namelijk de eerste keer is dat je Darjeeling wilt ontdekken, dan kunnen we ons goed voorstellen dat je toch wat vragen hebt. Waar moet je beginnen? Hoe kies je de juiste Darjeeling thee? Wat is het verschil tussen First Flush en Second Flush? We hebben het voor je uitgewerkt.

Dus, wat is Darjeeling?

Darjeeling vind je écht bijna overal waar thee wordt verkocht. Wat is het precies? Is het zwarte thee? Is het een groene thee? Een witte thee?

Nou…

eigenlijk kan Darjeeling verwijzen naar elke soort thee die in de Darjeeling-regio van India wordt verbouwd.

De meeste thee uit Darjeeling is zwarte thee, maar sommige thee wordt verwerkt tot groene, witte of oolong-thee. Omdat Darjeeling het sterkst wordt geassocieerd met zwarte thee wordt deze ook wel als ´type´ herkent van zwarte thee.

Tip: we onderscheiden theesoorten (zwarte thee, groene thee, etc.) en types. Zie types als een subcategorie binnen een theesoort. Om tot een type te horen moet het echt onderscheidend zijn van andere soorten. Dit kan komen door de geografische herkomst (Keemun, Yunnan, etc.), verwerking van de thee (Gunpowder) of een combinatie van beide (Sencha uit Japan, stoom en Sencha uit China (verhit)).

Uniek voor Darjeeling is de smaak, die kan worden omschreven als muskaatdruif (of druifachtig). Fruitig, kruidig, en een klein beetje zurig-wrang (de druif). De licht zurig wrange smaak ontstaat door de natuurlijke aanwezigheid van tannines. Darjeeling thee kent van nature lichte smaaktonen. Over het algemeen wordt Darjeeling zonder melk of suiker gedronken.

Darjeeling district

Het gebied Darjeeling is het meest noordelijke district van de staat West-Bengalen in het oosten van India op de uitlopers van de Himalaya. Theeplantages bevinden zich met name op 1.000-2.000 meter hoogte.

De theeblaadjes die ooit Darjeeling thee zullen worden, zijn afkomstig van plantages waar de Sinensis-variëteit van de theeplant wordt gebruikt. Veel Indiase theeplantages gebruiken juist de Assamica-variëteit van de theeplant (bekend om hun zwaardere, moutige smaaktonen). De Sinensis-variëteit wordt met name ook gebruikt voor de productie van Chinese thee.

Door de grote hoogte geven theestruiken kleinere blaadjes dan gewoonlijk, wat van nature een delicate en zachtere theeën geeft.

Omdat de theeplantages in de bergen veel kleiner zijn dan een typische theeplantage op lagere gelegen (vlakke) gebieden, produceren de theetuinen geen grote hoeveelheden thee. Ondanks dat er enorm veel theeplantages in Darjeeling zijn, bedraagt de totale theeproductie maar zo’n 4-5% van alle geproduceerde thee in de Noord-Bengalen (het noordelijke deel van West-Bengalen, een deelstaat van India).

Elke theeplantage produceert zijn thee op hun eigen manier. Hierdoor is de ene Darjeeling-thee zeker de andere niet: er zijn soms kleine, soms grote smaakverschillen.

Door deze verschillen is de benaming van de theeplantage ook een belangrijk onderdeel van de kwaliteitsbepaling.

Sommige van deze plantages zijn enorm populair vanwege de smaak van de thee. Een aantal bekende theeplantages (dikgedrukt) zijn Arya, Avongrove, Badamtam, Balasun, Castleton, Chamong, Gielle, Glenburn, Gopaldhara, Happy Valley, Jungpana, Kaley Valley, Lingia, Lopchu, Makaibari, Margaret's Hope, Mission Hill, North Tukvar, Nurbong, Okayti, Phoobsering, Phuguri, Pussimbing, Puttabong, Poobong, Rohini, Royal Garden, Seeyok, Selimbong, Singtom, Snowview, Steinthal, Risheehat, Thurbo, en Turzum.

De vier flushes (bloeiperioden) van Darjeeling

Bij het zoeken van een Darjeeling zul je ongetwijfeld de term "flush" tegengekomen zijn. Gewoon een ander woord voor oogst. 

Er zijn vier grote flushes voor Darjeeling-thee, elk met hun eigen kenmerken: First Flush (vroege lente), Second Flush (late lente), Monsoon Flush (van juni / juli tot oktober), en Autumn Flush (late herfst). Monsoon Flush Darjeeling wordt meestal verkocht voor lagere prijzen.

Voor een thee van hoge kwaliteit wil je First, Second of Autumn Flush.

Seizoenen

• 1st Flush, de eerste pluk van het jaar, geldt als de 'Champagne' onder de theesoorten. De fijne, met de hand geplukte 1ste twee topblaadjes geven een lekkere zachte smaak. Het is ook de duurste thee. Ook bekend van First Flush by Air.
• 2nd Flush is afkomstig van de tweede pluk in juni en heeft een goede zachte smaak.
• Autumnal Flush wordt geplukt in de herfst na het regenseizoen, en heeft een minder delicate smaak.

Meer over de flushes: https://www.evansnwatson.nl/blog/darjeeling-is-flush

First Flush by Air

De First Flush kent in het bijzonder een delicate smaak en dient echt binnen een aantal maanden na de pluk gedronken te worden. Om de versheid van deze theeën te bewaren, worden kleine hoeveelheden na verwerking direct per luchtvracht over de wereld gestuurd. De zogenaamde First Flush by Air.

Door dit snelle transport blijven alle frisse aroma's die de theeën hun zeer populaire Darjeeling-karakter geven, behouden. Elk jaar heeft de thee weer zijn specifieke kenmerken en smaak. Kort door de bocht is het te vergelijken met de bekendere ´eerste haring´.

First Flush Darjeeling

First Flush Darjeeling wordt beschouwd als de beste Darjeeling-thee en worden al van februari tot april geoogst.

Omdat ze de hele winter in ontwikkeling zijn, zitten de bladeren boordevol voedingsstoffen.

Een goede vuistregel bij het kiezen van een First Flush Darjeeling is dat hoe vroeger de oogst is, hoe beter de smaak.

Terwijl zwarte theeën meestal volledig geoxideerd zijn, is First Flush Darjeeling minder geoxideerd, waardoor ze dichter bij een oolong staan dan bij een zwarte thee (hoewel nog steeds geclassificeerd als zwarte thee). Hierdoor kunnen de blaadjes er zelfs groen uitzien.

Deze First Flush theeblaadjes zijn delicaat en licht. Je mag meer dan een theelepel gebruiken voor een kopje. De thee kan licht wrang-zurig zijn, maar smaakt toch fris en bloemig.

Theezet instructies

Je kunt First Flush Darjeeling zetten zoals elke andere zwarte thee door de thee 2-3 minuten te laten trekken in water van 100 °C. Je kunt hem ook zetten als een witte thee in water van 85 °C gedurende 3 minuten. Wat je zelf lekker vindt, komt neer op persoonlijke smaakvoorkeur - probeer beide om te zien wat je lekker vindt.

Second Flush Darjeeling

Hoewel First Flush over het algemeen wordt beschouwd als de beste Darjeeling, zijn er juist veel theedrinkers die toch echt de voorkeur geven aan Second Flush Darjeeling. Duidelijk niet op basis van de naam, want…

… nadat de First Flush bladeren zijn geoogst, groeien er snel nieuwe bladeren aan de theestruiken die in korte tijd grote bladeren produceren.

De nieuw gezette bladeren worden verwerkt tot Second Flush Darjeeling, die donkerder zijn dan First Flush Darjeeling en tot een paarsachtige tint en soms lichtgekleurde knopjes kunnen hebben. De 2nd theebladeren produceren een sterker, minder astringent kopje en hebben een meer uitgesproken fruitige smaak en een zachte afdronk.

Theezet instructies

Zet een kopje Second Flush Darjeeling gedurende 3-5 minuten op 100 °C. Je kunt deze thee ook net even wat langer zetten op 90-95 °C. Kan twee keer worden gezet met een langere trektijd bij de 2^e zet.

Darjeeling Oolong

Als je aan oolongs denkt, denk je misschien aan de populaire Chinese of Taiwanese soorten, maar uit de bergen van Darjeeling komt zijn eigen unieke soort: Darjeeling Oolong.

In sommige opzichten lijkt Darjeeling Oolong op de populaire Taiwanese oolong Oriental Beauty, terwijl het toch die unieke muskaatsmaak heeft die uniek is voor Darjeeling.

Vergeleken met andere meer volledig geoxideerde Darjeeling, is de oxidatie van Darjeeling Oolong beperkt, wat een alternatief biedt met minder cafeïne dan typische Darjeeling. Cafeïnevrije Darjeeling (cafeïne-extractie via CO₂) bestaat natuurlijk ook gewoon.

Theezet instructies

Zet deze thee op 100 °C voor 3-4 minuten. Deze thee kan ook iets onder de kook worden gezet bij ongeveer 95 °C gedurende dezelfde tijd.

Witte Darjeeling

Een subsoort binnen Darjeeling - witte Darjeeling – is witte thee uit Darjeeling. Een nog lichtere, delicatere optie dan zijn broers en zussen, en is een traktatie voor wie op zoek is naar een subtielere thee van de Darjeeling-familie. Naast witte thee vind je sporadisch ook groene thee uit Darjeeling. 

Darjeeling witte thee is het best te vergelijken met White Peony (populaire witte thee uit China) en wordt gemaakt van de theebladeren in het vroege voorjaar. Terwijl andere donkere Darjeeling wordt verhit zoals een zwarte of oolong-thee, wordt Darjeeling witte thee niet verhit en delicaat verwerkt door zorgvuldig te drogen. Terwijl veel witte thee een bloemige smaak en aroma heeft, kenmerkt de delicate fruitige smaak juist te Darjeeling witte thee. Kan niet anders dan in de smaak vallen.

Theezet instructies

Terwijl de meeste Darjeeling wordt gezet als een zwarte thee, moet Darjeeling witte thee worden gezet als een witte thee op 90 °C gedurende ongeveer 3 minuten.

Exclusiviteit en bescherming

In oktober 2011 heeft de Europese Commissie de status van beschermde oorsprong aan Darjeeling toegewezen. Niet voor niets. Er wordt namelijk geschat dat wereldwijd bijna 20 miljoen kilo "Darjeeling thee" wordt verkocht, terwijl Darjeeling jaarlijks slechts zo’n 7-8 miljoen kilo produceert.

Darjeeling thee staat bekend om haar unieke en complexe combinatie van agroklimatologische omstandigheden (terroir). Hierdoor kent Darjeeling thee een kenmerkende en natuurlijk voorkomende kwaliteit en smaak die door theeliefhebbers over de hele wereld wordt herkend. De combinatie van factoren geeft Darjeeling thee een kwaliteit die elders eenvoudigweg niet kon worden gereproduceerd. Dit heeft Darjeeling gemaakt tot een van de bekendste theesoorten.

Door de combinatie van hoge kwaliteit, hoge vraag en een natuurlijk beperkt aanbod (hoge ligging, lage productie), is het voor (in)direct omliggende gebieden interessant om een graantje mee te pikken. Een praktijk die vooral in Nepal voorkomt. Bijvoorbeeld dat niet-Darjeeling thee (thee die in andere delen van India of in andere theeproducerende landen wordt verbouwd) wordt verkocht als authentieke Darjeeling thee. Of dat theemengsels met een minder dan minimaal percentage Darjeeling thee als authentieke Darjeeling thee worden aangeboden.

De bescherming toegekend door de Europese Comissie wordt internationaal herkend. Het geeft de producenten van Darjeeling thee bescherming die zo nodig is om tegen het misbruik van anderen op te kunnen treden. Consumenten worden bovendien beschermd doordat ze zeker weten dat wat ze kopen ook echt Darjeeling is.

Om absoluut zeker te zijn van de oorsprong van onze Darjeeling thee, doen wij alleen zaken met betrouwbare Europese leveranciers. Dit zorgt er voor dat de keten van toelevering volledig transparant is.