Wat is vrouwenmantelthee

Vrouwenmantelthee (Alchemilla vulgaris) wordt waarschijnlijk zo genoemd omdat het al eeuwenlang bekend staat als een vrouwenkruid. Zoals de naam al doet vermoeden, is vrouwenmantel een echt (krachtig) vrouwenkruid.

Een andere verklaring van de naam is door de manier hoe het blad er uit ziet. De vorm van het blad kun je zien als een mantel waardoor het op een volledige en mentale gebiedsbescherming tegen invloeden van buitenaf geeft.

Alchemilla vulgaris wordt over het algemeen gebruikt als vrouwenmantelthee en voor het blenden tot tisanes.

Vrouwenmantel is een overblijvend kruid dat voorkomt in Europa, Azië en Noord-Amerika. Het wordt af en toe gecultiveerd; het wordt echter het meest gezien in onbemeste graslanden en berghellingen.

Dit lid van de rozenfamilie heeft een lange geschiedenis in de traditionele Europese kruidengeneeskunde vanwege zijn heilzame toepassingen.

Zo werd het in middeleeuws Europa hekserij-eigenschappen toegekend. Spooky…

Zo geloofde men dat je door in de ochtend te wassen met dauw verzameld op de bladeren van de vrouwenmantelplant, je schoonheid en jeugd terugkreeg.

In Zwitserland vegen vrouwen hun gezicht nog steeds af met met dauw bedekte bladeren!

Tegenwoordig wordt vrouwenmantel echter beschouwd als een onkruidplant die vooral groeit langs bermen, aan bosranden, in weilanden, in gemengde dennenbossen. Onkruid? Niets is minder waar!

Hoe te zetten

Wij bieden Vrouwenmantel aan als kruid dat op de volgende manieren bereid kan worden. Denk bijvoorbeeld aan de volgende mogelijkheden:

• thee
• tinctuur
• wijntinctuur
• met poeder
• sterke infusie (bv. een kompres)
• In een themoskan

Thee

2 theelepels droge kruiden worden met een kopje bijna kokend water gegoten en gedurende 10-15 minuten gezet. Het drinken van deze thee in de herfst en lente helpt seizoensinvloeden te bestrijden.

Tinctuur

Kan worden toegevoegd aan water of vruchtensap en naar behoefte worden ingenomen. Traditioneel ingenomen: 2-3 ml 2-3 keer per dag ingenomen, of zoals voorgeschreven door een fytotherapeut.

Vrouwenmantelpoeder

Neem dagelijks ¼ theelepel met water. Het kan ook worden toegevoegd aan zalven voor wondgenezing en een afkooksel of infusie van het poeder kan worden verwerkt in zeep, lotions, en crèmes.

Als sterke infusie (voor kompres)

Giet 6-7 bladeren met een kopje water van 90-95C, laat 15-20 minuten staan. Drink als thee of voeg toe aan andere dranken in een verhouding van 1:5.

Voor in thermoskan

Doe 2 el. van de kruiden in een thermoskan en giet een glas bijna kokend water. Brouw 15 minuten. Giet de infusie uit en drink 3 keer per dag voor 1/3 kopje. Je kunt het drinken als thee, kokend water toevoegen. Bewaar de infusie in de koelkast.

Wijntinctuur

Deze drank helpt bij tuberculose, stofwisselingsstoornissen en hartpijn. Een dag lang wordt 10-15 gram droge kruiden in 0,5 liter droge rode wijn getrokken. Neem voor de maaltijd een eetlepel 3 keer per dag.

Smaakprofiel

Vrouwenmantelthee heeft een licht bittere en samentrekkende grasachtige smaak. Indien gewenst kunnen frambozenblaadjes, engelwortel of rozenblaadjes worden toegevoegd voor de smaak. Suiker en honing kunnen worden gebruikt om zoetheid toe te voegen.

Actieve inhoudsstoffen

Vanwege de populariteit van vrouwenmantelthee, werden de kenmerken van deze plant actief bestudeerd door wetenschappers.

Onderzoek heeft bevestigd dat vrouwenmantel veel actieve inhoudsstoffen bevat. Momenteel zijn talloze varianten van dit kruid bestudeerd.

Zo bevat het bovengrondse deel van de plant:

• fenolzuren en derivaten zoals luteonzuur, ellaginezuur, galluszuur en cafeïnezuur
• organische zuren zoals oxaalzuur, barnsteenzuur, wijnsteenzuur, appelzuur en citroenzuur
• tannines
• fytosterolen
• catechines
• carotenoïden
• polysacchariden
• flavonoïden
• 15 aminozuren zoals treoline, vanine, methioline, isoleucine, lycine, fenylalanine, lysine, histidine en arginine
• vitamine C.

Verschillende delen van de Alchemilla mollis bevatten ook macro- en micro-elementen:

• kalium
• calcium
• silicium
• magnesium
• ijzer
• mangaan
• koper
• zink
• molybdeen
• nikkel

Tannines en flavonoïden werden ook gevonden in wortels.

Gebruik van vrouwenmantel in alternatieve geneeskunde en TCM

Sinds de theorie van de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) ongeveer 2500 jaar geleden werd ontwikkeld, werkt de Chinese geneeskunde met andere concepten dan de moderne.

Zoals de vitale energie Qi, zijn twee componenten Yin en Yan, hun onbalans, tekort of overmaat, 12 (of 14) de belangrijkste energiekanalen - meridianen waar vitale energie stroomt.

De theorie van de kruidengeneeskunde in China is gedurende millennia ontwikkeld en is zeer goed en doordacht ontwikkeld, evenals gebaseerd op klinische ervaring.

Kruiden zijn onderverdeeld in categorieën, afhankelijk van hun kwaliteit - koud, heet, bitter, zoet, pittig, etc., het energiekanaal dat ze beïnvloeden, en dienovereenkomstig het orgaan.

Vanwege de overvloed aan voedingsstoffen heeft het kruid de volgende nuttige eigenschappen:

• een normale en beginnende menstruatie stimuleren*

* De gezondheidsclaim, gemaakt op basis van plantaardige inhoudsstoffen, zijn - op dit moment - bij de ESFA in behandeling.

De plant wordt ook gebruikt voor cosmetische doeleinden. Afkooksels en infusies van droge bladeren helpen de huid en aanverwante problemen. Gemengd met sleutelbloemblaadjes, worden de bladeren gebrouwen als vroege lentethee.

Gezondheidsproblemen/waarschuwingen voor gebruik

In de meeste gevallen wordt vrouwenmantelthee goed verdragen en veroorzaakt geen ongemak. Belangrijkste contra-indicaties voor het gebruik van het kruid:

• verhoogde bloedstolling
• gelijktijdig gebruik met bloedverdunners en ijzerhoudende medicijnen
• bloedarmoede
• hypertensie
• periode twee weken voor de operatie en twee weken erna
• overmatig gebruik (langdurige en grote hoeveelheden) kan leverproblemen veroorzaken

Niet gebruiken bij overgevoeligheid. In zeldzame gevallen kan een overdosis diarree veroorzaken. Stop in dit geval met het innemen totdat de symptomen verdwijnen. Het wordt aanbevolen om voor gebruik een arts te raadplegen.

Gebruik vrouwenmantel niet tijdens de zwangerschap of lactatie. Max. gebruik: tot 3 x daags 1 kopje vrouwenmantelthee (ca. 250 ml).

Herkomst, geografie & kwaliteit

Alchemilla wordt wijd verspreid in de gematigde klimaatzone van het noordelijk halfrond (zowel Amerika, Eurazië, ook Afrika en Nieuw-Zeeland), groeit in struiken, lichte bossen, weiden, in droge sloten en langs wegen. Het geslacht Alchemilla omvat ongeveer 40 moeilijk te onderscheiden soorten waarover botanici nog geen consensus hebben.

Alle variëteiten lijken zo op elkaar dat een speciale handleiding moet worden gebruikt om hun exacte definitie te bepalen.

Onder bekendste soorten vallen onder andere:

• Alchemilla mollis
• Alchemilla erythropoda
• Alchemilla alpine
• Alchemilla vulgaris
• Alchemilla mollis ‘Robustica’

Over het algemeen is dit een kruid uit de Rosaceae-familie dat tot 0,5 m hoog kan worden, maar onder gunstige omstandigheden veel groter kan worden. Het bovenste vlak van het blad is groen, het onderste vlak is grijsgroen en behaard. Bloemen zijn groen of groengeel van kleur. Bloeit van mei tot augustus, afhankelijk van de groeiplaats.

Interessant genoeg kan het aantal chromosomen van het kruid fluctueren, 2n van 102 tot 109. De medicinale grondstof van de vrouwenmantel zijn bladeren die van mei tot juli worden geoogst.

De plant is zeer vorstbestendig en verdraagt gematigde winters normaal gesproken. Het vrouwenmantelkruid wordt van half mei tot juli overdag geoogst, waarbij er rekening mee moet worden gehouden dat de dauwdruppels op de plant moeten opdrogen. Het bovengrondse deel (bladeren, scheuten en bloemen) wordt afgesneden met een mes, in de schaduw gedroogd in een goed geventileerde ruimte. Ze kunnen ook worden gedroogd in speciale droogmachines bij een temperatuur van maximaal 60 graden. Gedroogde grondstoffen worden maximaal 1 jaar in papieren verpakkingen bewaard, omdat het kruid later een onaangename bittere smaak krijgt.

Geschiedenis

De buitengewone eigenschappen van dit kruid waren zelfs in de oudheid legendarisch. Het is geen toeval dat de Latijnse naam Alchemilla mollis teruggaat op het woord "Alchemie". Men geloofde dat een liefdesdrankje werd bereid uit de wortels van deze plant, en de dauw van de bladeren werd door alchemisten gebruikt om een elixer van eeuwige jeugd en een steen der wijzen te creëren. Er is echter niets bovennatuurlijks aan de genezende eigenschappen van deze plant, aangezien deze een rijke samenstelling heeft.

Het is een goede honingplant en voederplant met een hoge voedingswaarde voor vee. De Fransen geloven dat bij het voeren van vrouwenmantelkruid aan koeien, melk en kaas een zeer ongebruikelijke smaak krijgen. Bovendien worden de bladeren al lang gebruikt voor het verven van stoffen in grijze kleur. Maar het exacte recept voor het bereiden van de kleurstofoplossing wordt niet in de literatuur gegeven, dus vandaag is het niet bekend hoe de kleurstoffen moeten worden geëxtraheerd om het gewenste resultaat te verkrijgen.