Wat is ginsengthee?

Het woord ginseng, vertaald uit het Chinees, betekent de ‘wortel van het leven’. In het Latijn heet het Panax ginseng, wat letterlijk hetzelfde betekent. De unieke eigenschappen van deze plant en de gunstige effecten ervan op het menselijk lichaam werden al meer dan vierduizend jaar geleden opgemerkt door de inwoners van Noord-Amerika en Azië. Aanvankelijk werd het als ingrediënt aan voedsel toegevoegd. In het oude China echter was ginseng-thee al erg populair en werd het veel gedronken.

De meeste ginseng komt uit Zuid-Korea. Er wordt veel geëxporteerd naar China, want ginsengwortel is recordhouder consumptie van ginseng(thee). In de TCM wordt het beschouwd als een remedie tegen veel kwalen.

Waar is Ginseng thee goed voor?

Ginseng bezit krachtige antibacteriële, schimmelwerende en antivirale eigenschappen en draagt bij aan de normale werking van het immuunsysteem. Het is verder aangetoond dat ginseng helpt bij het verminderen van vermoeidheid, en voor extra energie en vitaliteit zorgt. Verder draagt het bij aan een normaal uithoudingsvermogen, is goed voor de concentratie en is het goed voor de bloeddruk. We hebben de belangrijkste voordelen van ginseng op een rijtje gezet:

• Is goed voor de concentratie*
• Draagt bij aan de normale werking van het immuunsysteem*
• Helpt bij het verminderen van vermoeidheid*
• Draagt bij aan een normaal uithoudingsvermogen*
• Is goed voor de bloeddruk*
• Voor extra energie en vitaliteit*

Hoe lang mag je ginseng gebruiken?

Je kunt ginseng in doses van 1 tot 2 gram wortel tot 3 of 4 keer per dag innemen. Gebruik het beperkt, tot een periode van 3 tot 4 weken.

Actieve inhoudsstoffen

Ginseng bevat vitamines A, B6 en het mineraal zink, maar het voornaamste actieve component zijn de ginsenosiden (saponine triterpenoide glycosiden). Ginsengwortel bevat onder andere panaxanen, polysachariden en ginsenosiden. Deze actieve bestanddelen hebben een balancerend (adaptogeen) effect op neurotransmitters in het centrale zenuwstelsel (o.a. noradrenaline en GABA). De belangrijkste actieve inhoudsstoffen van ginseng zijn panaxosiden of ginsenosiden (volgens Aziatische terminologie) A, B, C, D, E. Het zijn biochemische stoffen die verwant zijn aan saponinen.

Ze worden gevolgd door:

• etherische olie (panaceen)
• panaquilon en panaxonzuur
• gingesine en alkaloïden
• fytosterol, slijm, en hars
• vitamine C, B1, B2, ijzer, en mangaan

Er is ook nog Siberische ginsengwortel, wat echter geen ginseng is. Het heeft alleen vergelijkbare geneeskrachtige eigenschappen en de meeste wetenschappers schrijven het toe aan een variëteit van Eleutherococcus senticosus. Deze plant groeit in Rusland, Japan en China. De wortel van de plant heeft gezondheidsbevorderende eigenschappen en heeft een tonisch, adaptogeen effect.

Hoe Ginseng-thee te maken

Het wordt aanbevolen om ginseng langdurig te laten trekken.

• Gebruik 1 el gedroogde wortel voor 400-500 ml bijna kokend water. Laat het ongeveer 10 minuten trekken.

Ginsengwortel kan ook worden gebruikt als toevoeging aan andere theesoorten, afhankelijk van je eigen voorkeur.

Smaakprofiel: hoe smaakt ginseng thee?

Ginsengwortel heeft een specifieke geur; de smaak is zoet en scherp, dan bitter. Ginseng-thee van de wortel heeft een rijk, zoetig, kruidachtig fris aroma. Het heeft een diepe, rijpe smaak met zoete honingtinten.

Oolong-Ginseng: gebruik van Ginseng in China

Chinese theemeesters hebben geleerd om ginseng niet alleen in pure vorm te gebruiken, maar ook als ginseng thee. Vooral oolongs met ginseng zijn populair. Ze absorberen alle voordelen van deze geweldige plant, terwijl de infusie veelzijdiger en ook nog eens smakelijk is: scherp, bloemig, met een aangenaam zoete afdronk.

Ginseng oolong thee wordt net zo gezet als alle andere oolong thee. Om ginseng-oolongthee te zetten, heb je schoon, zacht water nodig. Het mag niet overkoken, anders verpest je het aroma van de thee. De optimale watertemperatuur voor het zetten van ginseng oolong thee is 85 graden.

De sterkte van de infusie is persoonlijk. Let goed op de verhouding water en thee, evenals de lengte van de zettijd. Meestal is 1-2 minuten voldoende tijd om het theeblad te laten openen en smaak af te geven.

Schenk de thee uit in de theekopjes en zet nog een keer thee van de ginseng-oolongthee. Hierdoor ervaar je het volledige smaakpalet terwijl de grote oolong bladeren volledig open komen te staan tijdens de tweede zet.

Gebruik van Ginseng in TCM

In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) is ginseng een veel gebruikt natuurlijk medicijn. In de TCM zijn zowel medicijnen van plantaardige als dierlijke oorsprong, maar ginseng is absolute koploper qua meest gebruikte remedie.

Er zijn over de duizenden jaren van gebruik talloze legendes over de ginseng-plant geschreven. Een luidt het dat het geboren zou zijn uit de bliksem. Op het moment dat de bliksem het transparante water van een bergbron trof, ging de bliksem ondergronds en verscheen er een plant. Het wordt geabsorbeerd door de kracht van hemels vuur. Daarom wordt ginseng soms aangeduid met de Chinese karakters zhen-dan-shen (wortel-bliksem).

Panax ginseng is al meer dan 4000 jaar bekend in de traditionele Chinese geneeskunde. De wonderbaarlijke kracht en heilzame eigenschappen van ginseng zijn dan ook al lang bekend.

2500 jaar geleden bijvoorbeeld werd ginseng en zijn genezende kracht al geprezen door de Chinese filosoof en denker Confucius. In de 10e eeuw nam de wetenschapper, filosoof en arts Ibn Sina (Avicenna) de beschrijving van ginseng als medicijn op in het fundamentele werk "The Canon of Medicine". En de beroemde botanicus Carl Linnaeus noemde Panax ginseng 'een geneesmiddel voor alle ziektes'.

De eerste schriftelijke vermelding ervan is te vinden in de oude samenstelling over medicijnen "Shen Nong pen tsao", geschreven in de eerste eeuw voor Christus. Ginseng heeft een tonisch en stimulerend effect.

TCM maakt onderscheid tussen de twee effecten van ginsengwortel:

• het middelste deel van de wortel
• het onderste deel van de wortel

Het verschil in effect naar gelang het deel van de wortel, is geen wetenschappelijk bewijs. In de wetenschap wordt echter ook niet ontkent dat eigenschappen van verschillende delen van dezelfde wortel meer of minder kunnen verschillen. In Westerse alternatieve geneeskunde wordt ginseng meestal gebruikt als algemeen tonicum en tonicum voor specifieke problemen.

Welke ginseng is het beste?

Ginseng Eleutherococcus is een geslacht van 30 soorten in de klimopfamilie. Ginseng is het meest bekende Chinese kruid, en wordt ook wel "het wereldwonder" genoemd. De wortel van de Ginseng (Koreaanse of Chinese ginseng) wordt al meer dan 2000 jaar toegepast in het Verre Oosten vanwege zijn brede gezondheidsbevorderende werking. Doordat het veel geplukt is komt het nauwelijks meer in het wild voor. Er zijn verschillende soorten ginseng, die onderscheiden worden door hun plaats van herkomst en verschillen in werking. We hebben ze hieronder op een rij gezet.

Koreaanse- of Chinese ginseng (Panax ginseng)

Aziatische ginseng, ook wel Koreaanse ginseng genoemd, wordt beschouwd als de echte ginseng omdat het ginsenosiden bevat, de actieve bestanddelen van de wortel. Aziatische ginseng heeft een verwarmende, warmteproducerende of stimulerende werking. Het is meer geschikt voor ouderen en korte termijn (3 maanden). Het is bekend dat de effecten van de wortel goed zijn voor concentratie, bijdraagt aan een normaal uithoudingsvermogen, helpt bij het verminderen van vermoeidheid voor extra energie.

Amerikaanse ginseng (Panax quinquefolius)

Amerikaanse ginseng wordt ook beschouwd als een echte ginseng vanwege het ginsenosidegehalte, maar met een andere chemische samenstelling dan Aziatische ginseng. Amerikaanse ginseng wordt beschouwd als koeler van aard en minder stimulerend dan Aziatische ginseng. Het gebruik ervan is geschikt voor jongeren en mensen van middelbare leeftijd en kan langdurig worden gebruikt.

Siberische ginseng (Eleutherococcus senticosus)

Siberische ginseng is, ondanks zijn naam, eigenlijk geen ginseng omdat het geen ginsenosiden bevat. Het is in plaats daarvan rijk aan eleutherosiden, het actieve bestanddeel dat zorgt voor de adaptogene effecten van dit kruid. Siberische ginseng kan langdurig worden gebruikt.

Indiase Ginseng (Withania somnifera)

Indiase ginseng, ook bekend als Ashwagandha, is ook een ander medicinaal kruid dat ondanks zijn populaire naam geen familie is van de ginseng-familie. Dit kruid wordt vaak Indiase ginseng genoemd, ook al zijn ginseng en Ashwagandha botanisch niet verwant. Veel van de farmacologische activiteit van Ashwagandha is afkomstig van het gehalte aan withanolide. Het kan langdurig worden gebruikt en het is bekend dat het een zachter en minder stimulerend effect heeft in vergelijking met Amerikaanse ginseng. Wordt veel gebruikt in de Ayurvedische geneeskunde.

Kan Ginseng kwaad?

De voordelen van ginseng thee zijn alleen gegarandeerd als het correct en met mate wordt gebruikt. Het drinken van meer dan 4 kopjes per dag kan hoge bloeddruk, slapeloosheid en misselijkheid veroorzaken. Beperk daarom inname van ginseng thee tot 4 kopjes per dag. 

Raadpleeg je dokter in geval van twijfel of in geval van zwangerschap, borstvoeding, als diabeet of andere ziekte en bij medicijngebruik.

Bovendien is het raadzaam om ginseng niet te drinken in de volgende gevallen:

• als antidepressiva en bloedverdunners worden voorgeschreven
• tijdens zwangerschap en borstvoeding
• voor kinderen, vooral onder de 6 jaar
• in aanwezigheid van gynaecologische aandoeningen
• bij individuele intolerantie, allergie

Ginseng thee is echter een uitstekend middel voor de eerste helft van de dag. Laat je verrassen door de originele smaak en aroma. Goed voor extra energie en als hulp bij het verminderen van vermoeidheid.

Herkomst, geografie & kwaliteit

De hoogte van de ginsengplant overschrijdt zelden een meter. In de natuur groeit ginseng diep in het bos, in de schaduw van grote bomen, en daarom is het extreem schaduwtolerant en verdraagt het geen direct zonlicht. In het wild groeit ginseng in het Verre Oosten van Rusland, China en Tibet, tot in de bergachtige streken van Vietnam en Noord-Amerika (oostelijk en centraal gelegen Staten, en zuidelijk Canada). De vraag naar ginseng-thee heeft ertoe geleid dat er praktisch geen ginseng meer groeit in de wilde natuur.

De gecultiveerde ginseng wordt "insam" genoemd naar de Koreaanse naam voor ginseng. Korea is het eerste land waar ginseng op grote schaal werd verbouwd. Ginseng wordt tegenwoordig commercieel geteeld in Rusland (met name in Kraj Primorje), Australië, Noord- en Zuid-Korea, China, Japan, de VS, Canada en Vietnam. Er zijn 15 soorten ginseng in China. Zuid-Korea is de belangrijkste producent van gecultiveerde ginseng, gevolgd door Australië en de Verenigde Staten.

Oogstmoment
De belangrijkste medicinale grondstof is de wortel van de ginseng-plant. Het wordt geoogst in de eerste helft van augustus.

Het moment van oogsten wordt gekozen om de volgende twee redenen:

• het groeiseizoen van de plant eindigt en alle nuttige stoffen gaan voor de winter naar de wortel
• op dit moment heeft elke volwassen plant (en de meest geschikte planten zijn ouder dan 3 jaar) dragen rijpe vruchten

In zijn ruwe vorm kan ginsengwortel niet langer dan 5 dagen worden bewaard.

Indien nodig worden de wortels in dunne plakjes gesneden en in de zon gedroogd, waardoor de zogenaamde witte ginsengwortel ontstaat.

Als de wortels ongeveer een uur boven kokend water (gestoomd) worden gehouden voordat ze worden gedroogd, is het resultaat rode ginsengwortel. Na het stomen worden ze gedroogd, in plakjes gesneden en in de zon gedroogd. De rode wortel wordt beschouwd als de rijkste aan voedingsstoffen.

* Gezondheidsclaims, gemaakt op basis van plantaardige inhoudsstoffen, zijn - op dit moment - nog bij de ESFA in behandeling.