Saliethee: Voordelen & meer

Salie (thee) is een lid van de lipbloemenfamilie (Labiatae), waarbij salieblad wordt gebruikt met heet water om thee van te zetten. Echte Salie kun je regelmatig gebruiken in culinaire gerechten, maar je kunt er ook een heerlijke en gezonde thee van trekken.

Saliethee biedt een omhullend aroma dat zintuigen prikkelt en smaakpapillen verleidt. Het drinken van deze smakelijke thee is niet alleen een heerlijke ervaring, het is ook nog eens goed voor de gezondheid.

De plant wordt vooral gebruikt als keukenkruid en is met name bekend uit de mediterrane keuken.

In dit artikel lees je meer over saliethee, hoe je de perfecte saliethee kunt maken, de geschiedenis, oogst en geografie en nog veel meer.

Wat is salie thee?

Saliethee wordt gemaakt van de bladeren van de gewone salie (Salvia officinalis). De bladeren van de plant worden naast thee, ook vaak gebruikt om keukenkruiden en etherische oliën mee te maken.

Deze meerjarige groenblijvende struik behoort tot de muntfamilie en heeft een verfrissende smaak wanneer hij in heet water wordt getrokken. De plant komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied en heeft lichtgrijs-groene bladeren.

Omdat saliethee geen bladeren van de echte theeplant Camellia sinensis bevat, wordt het beschouwd als een kruidenthee – een tisane.

Salie bevat tal van gezondheidsbevorderende voedingsstoffen, waaronder de volgende vitamines, mineralen en antioxidanten:

• vitamine K
• magnesium
• zink
• ijzer
• koper
• vluchtige oliën
• flavonoïden
• fenolische zuren

Saliethee is bovendien van nature cafeïnevrij, dus je kunt er op elk moment van de dag van genieten zonder je slaappatroon te verstoren. Het drinken van saliethee voor het slapengaan is een goed idee!

Smaak- en smaakprofiel

Saliethee biedt een delicate, zoete smaak met aardse tonen. De thee heeft een geurig aroma en geeft een verwarmend gevoel. Jonge salieblaadjes worden gebruikt als specerij en worden toegevoegd aan salades, groente- en visgerechten.

Vaker worden ze gedroogd gebruikt, gebruikmakend van hun sterke doordringende geur, pittig en bitter aroma.

Salie wordt toegevoegd aan gerechten van peulvruchten, vet vlees, waardoor het aroma wordt gegeven, evenals een licht bittere, kruidige smaak.

Salie wordt ook gebruikt in marinades voor vis, visjus, kruidensauzen, salades, ingemaakte komkommers.

Dit kruid wordt vaak ook gemengd met zwarte en groene thee, waardoor de drank een specifiek aroma krijgt en zo de hoofdsmaak weerspiegelt.

Saliethee kan het beste tussen de maaltijden door worden geconsumeerd om de nuances van de zoete en licht samentrekkende tonen ten volle te waarderen. Voeg een schijfje ginseng of citroen toe aan saliethee om het volledige smaakprofiel naar boven te halen.

Bladeren en twijgen kunnen ook worden vermalen tot poeder voor consumptie.

Hoe te zetten: Salie thee maken

Saliethee kan elke dag worden geconsumeerd voor het plezier en om te profiteren van de gezondheidsvoordelen. Wil je genieten van saliethee zonder toevoegingen, volg dan de volgende eenvoudige stappen:

• neem 5-7 droge salieblaadjes / 2-3 tl per kopje (150-200 ml)
• giet bijna kokend water
• dek het kopje af en laat ongeveer 10-15 minuten trekken

De gezette infusie van gedroogde saliethee is licht geelgroen. Indien gemaakt met verse bladeren (gebruik 3-5 verse bladeren) zou het een lichtgroene infusie moeten geven.

Salie wordt meestal niet gemengd met andere kruiden, maar de combinatie met zwarte thee accentueert de smaak en eigenschappen perfect. De mix van zwarte thee met salie wordt gemaakt met heet water van ongeveer 90-95 graden. Laat 5-7 minuten trekken.

Schenk de infusie na bereiding in kopjes. De drank is lekker en aromatisch, je kunt naar wens zoetstoffen zoals honing toevoegen.

Als je het aroma nog verfijnder wilt maken, doe dan een schijfje citroen in de thee. Het is niet aangeraden om melk toe te voegen aan saliethee.

Gezondheidsvoordelen

Er zijn meer dan veertig soorten salie in de farmacopee van de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM). Salvia officinalis en Salvia miltiorrhiza zijn twee soorten die het meest worden gebruikt. De wortel van Salvia miltiorrhiza wordt in Japan en China al eeuwenlang als medicijn gebruikt.

Salie wordt al lang in Italië en Griekenland gebruikt als kruidengeneesmiddel. Het wordt ook vaak gebruikt in de Chinese en Indiase traditionele geneeskunde.

De bladeren van de salieplant bevatten grote hoeveelheden antioxidanten, waaronder ellagic, dat in bessen te vinden is.

Andere belangrijke ingrediënten zijn onder meer fenolzuren zoals rozemarijnzuur en flavonoïden, waaronder luteoline en apigenine.

Nuttige zuren, vitamines, macro- en micro-elementen die nodig zijn voor het lichaam, in het bijzonder:

• alkaloïden
• flavonoïden
• tannines
• diverse zuren (waaronder oleanol-, ursoline- en linolzuur)
• vitamines zoals vitamine A, C, E en K
• nicotinezuur / vitamine PP – vorm van vitamine B3 (niacine)
• beta-caroteen
• magnesium
• calcium
• natrium
• potassium
• koper
• ijzer
• mangaan
• fosfor
• selenium
• zink

Door deze samenstelling heeft salie een breed scala aan gezondheidsvoordelen. We hebben de voordelen en werking van Salie hieronder kort opgesomd:

• Bij overgangsverschijnselen*
• Ondersteunt een normale menstruatie*
• Ondersteunt het afweersysteem*

* Deze gezondheidsclaims, gemaakt op basis van plantaardige inhoudsstoffen, zijn - op dit moment - bij de ESFA in behandeling.

Dosage: hoeveel mag je gebruiken?

De hoeveelheid actieve inhoudsstoffen die in je saliethee terecht komen, hangt af van hoe lang je de bladeren laat trekken.

Beperk inname tot 3 tot 6 kopjes saliethee per dag.

In het algemeen wordt de hoeveelheid salie in thee en ander voedsel als veilig beschouwd.

Nadelen van saliethee

Ondanks de talrijke gezondheidsbevorderende eigenschappen van salie, heeft het, net als elk ander geneeskrachtig kruid, verschillende contra-indicaties:

• Salie bevat thujon. Thujon wordt in verband gebracht met epileptische aanvallen en andere nadelige gezondheidseffecten. Hoge dosis of langdurig gebruik (< 3 weken) is niet veilig. Hogere salieconcentraties zijn giftig bij inname
• Saliethee mag niet langer dan 3 weken worden gebruikt
• Het is gevaarlijk om salie te drinken tijdens zwangerschap en borstvoeding. Kan leiden tot miskraam en verminderde lactatie
• Niet geschikt voor kinderen onder de 14 jaar
• Wees voorzichtig met allergische reacties
• Niet gebruiken bij nierziekte, epilepsie, verminderde schildklierfunctie en lage bloeddruk. Afgeraden in combinatie met ontstekingsremmende geneesmiddelen.

Raadpleeg altijd (huis)arts voordat je begint met de inname van salie. Samen met een medische professional kan op basis van medicijngebruik en andere medische achtergrond bepaalt worden of salie voor jou een passende oplossing is.

Herkomst, geografie & kwaliteit

Salvia officinalis is een kruidachtige vaste plant afkomstig uit de mediterrane landen van waaruit salie zich over de hele planeet heeft verspreid.

Veel van zijn variëteiten groeien in het wild in Europa en Amerika. De enige plek op aarde waar het niet van nature groeit, is Australië.

Salie behoort tot de categorie droogteresistente planten. Salie is een lichtminnende plant die bij te weinig licht de etherische olie verliest.

Ideaal voor een plant is om ongeveer zeven uur per dag in de zon te staan.

Het groeit goed op vruchtbare bodems, goed verlichte gebieden, heeft geen intensief water nodig.

Het planten moet zeer voorzichtig worden bewaterd om langdurige stagnatie van water te voorkomen, wat kan leiden tot rotting van de wortels. Water geven (matig) is echter nodig om de weelderige bloemen te laten bloeien.

Oogst

Het beste moment om salie te oogsten is in juni, omdat de concentratie van voedingsstoffen dan op zijn hoogtepunt is. Het is echter mogelijk om salie in de zomer 2-3 keer te oogsten.

Het oogstseizoen eindigt half september omdat tegen die tijd het gehalte aan essentiële oliën afneemt.

Het oogsten gebeurt nadat de dauw is opgedroogd. De beste tijd is voor de middag op warme zonnige dagen als de plant droog is.

Om de maximale hoeveelheid etherische oliën in de bladeren te behouden, is het gebruikelijk dat de salie wordt geoogst voordat de hitte begint.

Voor het oogsten worden donkergroene salieblaadjes geplukt. Tijdens dit proces worden zieke bladeren evenals beschadigde, niet geoogst.

Om te voorkomen dat salie zijn helende eigenschappen verliest, is het belangrijk dat het goed gedroogd wordt. Om dit te doen, moet het geoogste materiaal onmiddellijk worden ontdaan van onregelmatigheden.

Vervolgens worden de uitgeselecteerde bladeren in een dunne gelijkmatige laag op papier gelegd of worden ze met behulp van een droger verder verwerkt. De salieblaadjes worden van tijd tot tijd omgedraaid.

Geschiedenis

Salie thee staat al sinds de oudheid bekend om zijn helende eigenschappen. De wetenschappelijke naam van deze plant is Salvia officinalis. De naam is een afgeleide van het Latijnse woord "salveo" wat "gezond" betekent.

Salvia wordt sinds het begin van de geschiedenis voor verschillende doeleinden gebruikt. Aanvankelijk besteedde men al aandacht aan de helende eigenschappen ervan.

Salie werd vooral beschouwd als een vrouwelijke plant. In het oude Egypte werden vrouwen namelijk na oorlogen en epidemieën aangespoord om salieblaadjes als voedsel te gebruiken om gezonde en sterke nakomelingen te krijgen. De Egyptenaren voegden het ook toe aan de medische mixen, omdat ze geloofden dat salie het leven verlengt en de algehele gezondheid ten goede komt.

Later werd het op grote schaal gekweekt in kloosters en gebruikt om gezondheidsproblemen te behandelen.

Genezers van Rome en Griekenland geloofden dat het met de hulp van salie mogelijk was om elke bekende ziekte te genezen.

Het werd ook gebruikt als specerij, voornamelijk voor het conserveren van vleesproducten.

Hippocrates noemde dit kruid heilig vanwege zijn unieke mensvriendelijke eigenschappen.

Modern onderzoek heeft overigens de aanwezigheid van verbindingen blootgelegd die de functies van natuurlijke conserveermiddelen overnemen.

Salie magisch? Tovenaars en heksen gebruikten het in verschillende rituelen, en alchemisten probeerden er de steen der wijzen mee te bemachtigen. Het werd echt vereerd vanwege zijn magische eigenschappen.

Men geloofde dat salie onsterfelijkheid schenkt, iemand in staat stelt financieel welzijn te verwerven, de ziel vult met rede, kracht en zichzelf helpt beschermen tegen de invloed van kwaadaardige tovenaars en zwarte magiërs.

In de middeleeuwen stond salie al bekend als een universeel middel tegen alle ziekten. Geen andere plant was populairder dan salie.

En in China werd het al toegevoegd aan theemengsels, waardoor een infusie met een originele, ongebruikelijke smaak was geboren.

Lage landen & Jan Salie

In de Lage Landen – Nederland en België - werd het kruid ook wel meegekookt in melk. Deze zogenaamde saliemelk werd als geneeskrachtig en rustgevend beschouwd. Door het vele gebruik onder de bevolking en het ogenschijnlijke rustgevende effect heeft Potgieter in zijn boek ‘Jan, Jannetje en hun jongste kind’ (1841) een Jan Salie personage opgenomen. Jan Salie drinkt, voor hij naar bed gaat, saliemelk (in plaats van een stevig glas bier) - symbool voor de trage 19e-eeuwse, Nederlandse geest.