Rooibos: alles over Plant, Rooibos thee, Gezondheid en meer
De 300 jaar oude rooibosplant is nog maar een baby vergeleken met de meer dan 1000 jaar oude Camellia sinensis plant, de welbekende theeplant verantwoordelijk voor zwarte thee en groene thee.
- Wat is rooibosthee?
- Hoe smaakt rooibosthee?
- Rooibos & gezondheid
- Hoe rooibos thee zetten?
- Hoe wordt rooibos gemaakt?
- Grades: Wat is de beste rooibos?
Rooibos is een kruid dat oorspronkelijk uit Zuid-Afrika komt en eigenlijk helemaal geen "thee" is. Het is eerder een plant die na het oogsten en drogen kan worden gebrouwen tot een roodbruine kruidenthee die door de thee-industrie "Afrikaanse rode thee" of "rode struikthee" wordt genoemd.
Wat is rooibosthee?
Rooibosthee is een aftreksel getrokken van de gedroogde naaldvormige bladeren van de rooibosplant Aspalathus linearis. Het draagt de naam ‘thee’ omdat het op dezelfde manier wordt gezet maar is een infusie.
Rooibos is een kruid wat van nature voorkomt in Zuid-Afrika en is in feite geen ‘echte’ thee. Het is een plant die na de oogst en het drogen, gezet kan worden tot een rode-bruine infusie (kruidenthee). Het is vooral de kleur waar rooibos haar naam aan te danken heeft. Een verbastering van het Nederlandse rood bos en rooibosch.
Rooibos is niet alleen een kruid, het is namelijk ook gezond, helpt het bij allerlei aandoeningen, wordt het al eeuwenlang als kruidendrank gebruikt en is het ook nog eens erg lekker.
Smaak van rooibosthee
Rooibos met wat honing, de traditionele manier van rooibosthee in Zuid-Afrika. Voordat je meteen honing of melk toevoegt; rooibosthee smaakt heerlijk van zichzelf. Rokerig, zoet, houtachtige, grassig, vanille, bloemig, geranium, honing, kruidig en karamel. Een handvol worden die de smaaktonen van rooibosthee beschrijven.
Goede rooibos wordt gekenmerkt door houtachtige, aardse smaaktonen ondersteunt met zoete, vanilletonen. Full-body en tevens nootachtig, een te belangrijke smaaktoon om te vergeten. Rooibosthee kent verder een romige, zoete afdronk. Pure geeft rooibos een rode-oranje kop thee. Doordat rooibos weinig looizuur (tannines) bevatten wordt het bovendien niet snel bitter.
Rooibos toch niet helemaal jouw smaak? Rooibosthee kan ook prima gedronken worden met een vleugje melk, een beetje suiker of alsnog wat honing.
Waar is rooibos goed voor?
Anders dan een aantal andere kruiden is rooibos zeer toegankelijk. Dit maakt het zeer populair. Niet alleen is rooibos om de smaak een hot item, ook doordat het geen cafeïne, mineralen en vitamines bevat. Zo is rooibos rijk aan een complexe samenstelling antioxidanten. Sommige zijn dan ook alleen te vinden in rooibos.
De mineralen die je in een kop rooibosthee kunt vinden zijn onder andere mangaan, AHA-zuren (goed voor de huid), magnesium en kalium. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat rooibosthee kan helpen bij bepaalde gezondheidsklachten.
Rooibosthee zetten
Het beste en lekkerste is om rooibosthee te zetten met heet water. Voor het zetten van rooibos is het belangrijk koud, vers water te gebruiken. Alle stappen even op een rij:
- Doe voor elk theekopje, 1 volle theelepel losse rooibosthee in de theepot.
- Giet kokend water in de theepot en zorg dat deze warm blijft
- Laat de rooibosthee 2 - 3 minuten trekken.
- Voeg naar smaak melk, suiker, honing of honing én citroen toe.
De echte rooibos-experts verwarmen de theepot eerst voor. Door er kort kokend water in te gieten neemt het porselein de temperatuur over. Dit zorgt er voor dat tijdens het zetten het aftreksel door de kou van het porselein niet te snel, te veel afkoelt.
- Gebruik vers, puur, koud gefilterd water. Bronwater is het beste.
- Losse rooibos van goede kwaliteit kun je meestal een paar keer trekken.
- Als je rooibos product specifieke zetinstructies bevat, gebruik die dan. Ongeveer 2 gram losse blaadjes per 250ml kopje water is een veilige gok.
- Rooibos wordt over het algemeen getrokken in gekookt water met een temperatuur die vergelijkbaar is met die van zwarte thee of kruidenthee, rond de 100 graden.
- Dek de rooibos tijdens het trekken af om alle warmte te houden.
- Proef de gezette rooibos na de aanbevolen trektijd (wij trekken onze Evans & Watson rooibos 4 tot 5 minuten) en beslis dan of je hem nog iets langer wilt trekken. In tegenstelling tot traditionele zwarte of groene thee is rooibos niet astringent en wordt het niet bitter naarmate het langer in heet water trekt; het wordt juist sterker en smaakvoller.
- Rooibos is lekker op zichzelf. Rooibos kan ook gedronken worden met melk of room, en een beetje zoetstof. Rooibos wordt ook veel als basis voor gearomatiseerde theemelanges gebruikt, gemelangeerd met smaakmakers zoals vanille, chocolade of citrus.
Rooibosplant, herkomst en productieproces
Rooibosthee wordt gemaakt van de gedroogde bladeren van de rooibosplant, een laag groeiende struik die alleen in Zuid-Afrika rond de Cederberg voorkomt.
De verwerking van rooibos lijkt sterk op dat van thee. Na het plukken worden de bladeren verwerkt zodat ze breken en kneuzen. Dit kneuzen wordt vaak gedaan met grote walsen. Na het kneuzen worden de rooibosbladeren op een hoop geveegd, eventueel nat gemaakt en in de zon gelegd. De warmte van de zon zorgt ervoor dat het kruid gaat fermenteren. Dit is direct vergelijkbaar met het fermentatieproces van thee. Door dit proces krijgt rooibos haar roodbruine kleur.
Naast rooibosthee bestaan er nog twee onderscheidende soorten. Groene rooibos wordt gewonnen van dezelfde bladeren van dezelfde rooibosplant. Het verschil met ´rode´ rooibos is dat groene rooibos niet het proces van fermentatie ondergaat. Na het plukken wordt de bladeren dan ook meteen in de zon gedroogd. Ondanks dat honeybush veel op rooibos lijkt, honeybush is afkomstig van een andere plant. Meer over hoe rooibos wordt gemaakt vind je hier.
Waar komt rooibos vandaan?
Rooibos groeit alleen in de bergregio Cederberg, zo’n 250 km ten noorden van Kaapstad. In de schone lucht en met de voeding van schoon water groeit rooibos tegen de berghellingen op.
De Cederberg regio staat bekend om de prachtige rotsformaties, goed bewaard gebleven prehistorische grotschilderingen door de vroegere San-volk, en de zeldzame Clanwilliam Cedar bomen waar de omgeving haar naam aan dankt. Het gebied huisvest nog steeds wilde luipaarden.
De 300-jaar oude rooibosplant is nog maar een baby vergeleken met de 1000-jaar oude camellia sinensis plant waar we witte thee , groene thee en zwarte thee van kennen. Het verhaal van rooibos begint bij de inheems bevolking van Zuid-Afrika.
De “Bosjesmannen” of de “San” mensen gebruikten rooibos om er een kruidendrank mee te maken. De eerste kolonisten namen dit over en burgerde langzaam in.
Sinds de 17e eeuw heeft het veel aan populariteit gewonnen ten koste van de duurdere, geïmporteerde zwarte thee, ontdekkingen van de gezondheidsvoordelen en krachtige promotie onder eerst de Zuid-Afrikaanse bevolking en later aan de rest de wereld.
Hoe kies je de beste rooibosthee
Echte rooibos is alleen afkomstig uit Zuid-Afrika. Om de echte smaak te proeven, de kwaliteit goed te kunnen beoordelen en als je echt het beste belt, dan is er maar een keuze: pure rooibos. Melanges zijn ook heel erg lekker en het is leuk om met smaak te experimenteren. Het is echter geen echte rooibosthee waarmee je de beste rooibosthee ontdekt.
Net zoals bij thee bepaald de bladgrootte voor een groot deel de kwaliteit van rooibos. Er bestaan echter ook gradaties die wat zeggen over de inhoud, zoals Super, Choice en Standard.
- De gradatie Super wordt vooral gebruikt voor de beste pure rooibosthee. Deze bevat zoveel mogelijk rooibosbladeren en zo min mogelijk takjes en andere houtbestandsdelen.
- De gradatie Choice daarentegen is het best geschikt voor melanges. Choice bevat namelijk meer houtbestandsdelen dan Super. Enerzijds krijgt de thee hierdoor een bitterdere smaak (meer looizuur). Het hout zorgt er anderzijds voor dat het gemakkelijk aroma’s vasthoud, ideaal voor melangeren.
- Standard ten slotte is een grove melange van Super en Choice en alleen geschikt voor de onderzijde van de markt. Hiernaast wordt rooibosthee ook beoordeeld op bladgrootte.
Na het snijden worden de bladeren ingedeeld op Dust, Fine cut, Short cut en Long cut.
- Om als Long cut door het leven te mogen gaan, zijn de bladeren groter dan 3-5 mm.
- Voor Short en Fine cut ligt de grootte tussen 1-2,5 mm. Ondanks dat de laatste twee groottes als losse thee gedronken kunnen worden zijn ze het beste geschikt voor theezakjes.
Vooral Long cut is zeer geschikt om als losse thee te drinken. De beste rooibosthee is de Rooibos Long Cut Super grade.
De populariteit heeft grote gevolgen voor de beschikbaarheid. Rooibos is bijvoorbeeld een zeldzame plant omdat het alleen in een specifieke regio in Zuid-Afrika groeit.
Door de steeds toenemende vraag naar rooibosthee is er bezorgdheid ontstaan over de gevolgen voor de natuur en duurzaamheid.
Biologische rooibosthee is een goede manier om de natuur en toekomstige oogst helpen te beschermen. Alleen natuurlijke meststoffen, goedgekeurde gewasbescherming en duurzame landbouwtechnieken worden dan gebruikt voor de teelt en oogst van de rooibosplant.
De beste rooibosthee is dan ook niet alleen te bepalen op smaak. Biologische rooibosthee is het beste voor de natuur en de toekomst.
Meer rooibos tips & veelgestelde vragen
- Rooibosthee zetten
- Rooibos thee gezondheidsvoordelen
- Rooibosthee bewaren
- Korte geschiedenis van rooibos
- Uitgelegd: Productieproces van rooibos
- Rooibos en honeybush: ontdek de verschillen
- Verschillen tussen rooibos en groene rooibos
- 8 feiten over rooibos op een rij
- FAQ: Rooibos wel of geen thee?
- FAQ: Wat is een rooibosplant?
- FAQ: Waar komt rooibos thee vandaan?
- FAQ: Mag ik rooibos gebruiken tijdens het vasten?
- FAQ: Wat is het verschil tussen rooibos en andere rode theeën?
- FAQ: Is rooibos een kruidenthee?
- FAQ: Helpt rooibosthee bij afvallen?